DYSKOPATIA - czyli co to jest?

Zdecydowanie najczęstszą przyczyną bólu kręgosłupa, w jego segmentach: lędźwiowym, piersiowym i szyjnym, jest dyskopatia, czyli choroba krążka międzykręgowego. Kręgosłup jest centralną strukturą anatomiczną człowieka, dlatego też choroby z nim związane stają się współcześnie jednym z najważniejszych problemów zdrowotnych. Schorzenia kręgosłupa są również jednym z poważniejszych problemów społecznych, gdyż utrudniają, albo wręcz uniemożliwiają milionom ludzi na świecie normalne funkcjonowanie, a więc: życie rodzinne, pracę, wypoczynek, sport, prokreację i wiele innych codziennych czynność w życiu człowieka. Schorzenia kręgosłupa (najczęściej dyskopatie) nie leczone lub leczone nieprawidłowo, czyli niezgodnie z najnowszymi standardami medycyny, farmakoterapii, fizykoterapii, chirurgii, a zwłaszcza minimalnie inwazyjnej neurochirurgii kręgosłupa, mogą w konsekwencji spowodować trwale i nieodwracalne objawy neurologiczne, przewlekły ból w odcinkach: lędźwiowym, piersiowym i szyjnym kręgosłupa, zaburzenia funkcji ruchowych, czuciowych i wegetatywnych nóg i rąk, a nawet trwałe kalectwo człowieka. Kręgosłup składa się z dwóch zasadniczych elementów anatomicznych ułożonych przez naturę naprzemiennie. Są nimi kręgi i krążki międzykręgowe (dyski). Kręgi są strukturami kostnymi, a więc w miarę stabilnymi i twardymi, z wiekiem jednak ulegają zmianom zwyrodnieniowym, są też miejscem lokalizacji wielu schorzeń, jak np. osteoporoza. Krążki międzykręgowe zbudowane są z tkanki łącznej, a więc są strukturami miękkimi i pełnią rolę „amortyzatorów” kręgosłupa. Twardszy pierścień włóknisty otacza zlokalizowane wewnątrz dysku jądro miażdżyste, dzięki czemu krążek pełni funkcją amortyzującą. Z upływem czasu, a także pod wpływem nie fizjologicznych obciążeń, nieprawidłowego trybu życia czy predyspozycji osobniczych dysk ulega zmianom degeneracyjnym. Zmniejsza się uwodnienie i sprężystość całego krążka, a zwłaszcza pierścienia włóknistego. Obciążenia kręgosłupa powodują wzrosty ciśnienia w dysku i napór masy jądra miażdżystego, których nie wytrzymuje, osłabiony przez opisane powyżej zmiany, pierścień włóknisty. Pierścień włóknisty pęka (na całym swoim przekroju lub częściowo), tworzy się tzw. przepuklina krążka międzykręgowego, poprzez którą jądro miażdżyste, pokonując barierą pierścienia włóknistego, wpukla się do kanału kręgowego. Kanał kręgowy jest ściśle ograniczoną, przez twarde kręgi i więzadła, przestrzenią, w której zlokalizowany jest rdzeń kręgowy oraz korzenie nerwowe. Przepuklina jądra miażdżystego krążka międzykręgowego, która dokonuje się pod ciśnieniem w kierunku kanału kręgowego, powoduje ucisk rdzenia kręgowego (mielopatia) i korzeni rdzeniowych (radikulopatia).

DIAGNOSTYKA

MR dotkniętego chorobą odc. kręgosłupa - ma największą wartość, jest najbardziej czułym badaniem, tzn. potrafi wykazać zmiany dyskretne, ale już objawiające się klinicznie. Dobrze uwidczaniaDyskopatia :: Bóle kręgosłupa :: Schorzenia kręgosłupa :: Metody Laserowe :: Rwa kulszowa tkanki Dyskopatia :: Bóle kręgosłupa :: Schorzenia kręgosłupa :: Metody Laserowe :: Rwa kulszowa miękie(to o co nam chodzi-korzonki, worek oponowy, pierścień włóknisty i jądro miażdżyste). Jest jednak droższe niż pozostałe badania. W bogatszych krajach, które nie oszczędzają funduszy na naukę i badania, t.j. Szwajcaria, USA utworzono nawet rezonans magnetyczny, który wykonuje badanie kręgosłupa w takim położeniu chorego, jakie odpowiada pozycji siedzącej- tu czułość badania jeszcze się zwiększa. Ale o tej wersji rezonansu możemy sobie pomarzyć. TK - uwidacznia dobrze struktury kostne. Gdy ,,dysk" jest stary, odwodniony, zwapniały wówczas wyraźnie się uwidoczni. Wprawny klinicysta potrafi z takiego dobrze wykonanego TK uzyskać wiele informacji również koniecznych do podjęcia decyzji co do dalszego leczenia.Rtg - ma pomocniczą wartość. Jest przydatne w ograniczonej formie, pewne cechy pośrednie mogą sugerować dyskopatię-samego jądra miażdżystego i pierścienia włóknistego nie widać.Badanie przedmiotowe chorego - potwierdza/wyklucza przyczynę dyskopatii z określonym prawdopodobieństwem. W przypadku dyskpatii wielopoziomowej może zadecydować o wyborze poziomu leczenia zabiegowego. Wywiad od chorego - specyficzny i pokrywający sie z obrazem radiologicznym i badaniem przedmiotowym, daje maksymalne szanse na pełne wyleczenie.

OBJAWY

Opisane powyżej procesy chorobowe noszą nazwę dyskopatii. Najczęściej występuje ona w odcinku lędźwiowym, często w odcinku szyjnym, a najrzadziej w odcinku piersiowym kręgosłupa. Dyskopatia lędźwiowa w początkowym stadium objawia się bólami okolicy lędźwiowo-krzyżowej. Następnie pojawia się promieniowanie bólu do jednej lub obu kończyn dolnych (biodra, kolana, podudzia lub stopy), parestezje i drętwienia oraz wzmożenia napięcia mięśni przykręgosłupowych, co powoduje bólowe ograniczenie ruchomości tego odcinka. Kolejnymi objawami progresji choroby krążka są już deficyty Dyskopatia :: Bóle kręgosłupa :: Schorzenia kręgosłupa :: Metody Laserowe :: Rwa kulszowa neurologiczne. Najpierw zwykle pojawiają się zaburzenia czucia w różnych miejscach kończyn dolnych, osłabienie mięśni stopy, podudzia uda i niedowłady nerwów kończyny dolnej, z których najczęstszym jest niedowład nerwu strzałkowego, a w krańcowym etapie porażenie nerwu strzałkowego, co objawia się przejściowym lub trwałym „opadnięciem stopy”. Kolejnymi objawami zaawansowanej dyskopatii są zaburzenia zwieraczy pęcherza moczowego i/lub odbytu, a co za tym idzie zaburzenia czynności mikcji i defekacji. Mogą pojawić się zaburzenia potencji i libido. Deficyty neurologiczne mogą narastać, wraz z powolnie postępującą chorobą krążka, ale mogą też w pewnym etapie choroby wystąpić nagle i masywnie, w przypadku tzw wypadnięcia jądra miażdżystego do kanału kręgowego i zablokowaniu poprzez ucisk korzeni nerwowych na danym odcinku części lędźwiowej kręgosłupa. Rozpoznanie: „dyskopatia” jest najwłaściwszym określeniem wyżej opisanego schorzenia, bo wskazuje przede wszystkim na przyczynę choroby. Istnieją jednak inne, potoczne nazwy jak: ischialgia, lumbalgia, rwa kulszowa, zapalenie korzonków i inne, które wskazują najczęściej na objaw, a nie przyczynę choroby. Dlatego też dyskopatia w początkowych swoich etapach bywa często leczona jedynie objawowo, bez diagnostyki obrazowej - badania: rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa. Niestety często diagnoza dyskopatii i zobrazowanie faktycznego stanu kręgosłupa w w/w badaniach ma miejsce dopiero w zaawansowanym stadium choroby, kiedy to krążek międzykręgowy jest na tyle zniszczony, że konieczna jest operacja radykalna (usunięcie jądra miażdżystego).

 LECZENIE

Zawsze najlepszym sposobem jest zapobieganie pojawieniu się choroby i objawów z nią związanych(patrz wyżej). Istotny jest prawidłowy styl życia, odpowiednie ćwiczenia i szeroko pojęta rehabilitacja. Kolejnym etapem leczenia, a raczej niwelowania objawów jest farmakoterapia. Gdy powyższe poczynania nie przynoszą efektu, współczesna medycyna ma do zaoferowania - oczywiście w rękach doświadczonego specjalisty (czytaj: przeprowadził i nadal przeprowadza wiele zabiegów z dobrym efektem) - we wcześniejszych etapach choroby - leczenie przyczynowe, m.in. małoinwazyjne techniki dekompresji laserowej lub termicznej oraz termonukleoplastyka (zabiegi naprawcze). Gdy choroba jest na tyle zaawansowana, że jest wysoce prawdopodobne, że jądro miażdżyste, króre wypadło z obszaru objętego przez pierścień włóknisty(powstała przepuklina jądra miażdżystego lub utworzył się wolny fragment, czy to pod więzadłem, czy to wręcz w kanale kręgowym), wówczas rozwiązaniem jest operacja radykalnego usunięcia zawartości, np. metodą endoskopową.